Η επανέκδοση, για πρώτη φορά μετά το 1836, των «Σωζομένων λόγων» του Σπυρίδωνος Τρικούπη, παρουσιάστηκε το βράδυ της Δευτέρας στην Αθήνα, στο ίδρυμα «Μιχάλη Κακογιάννη».



φωτο αρχειου



Η επανέκδοση πραγματοποιήθηκε από την Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης Αιτωλοακαρνανίας, «Χρήστου και Σοφίας Μοσχανδρέου» που εδρεύει στο Μεσολόγγι.

Κατά την παρουσίαση της επανέκδοσης των λόγων του Σπ. Τρικούπη, μίλησαν οι Πάνος και Ζωή Μοσχανδρέου, ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Απόστολος Κατσιφάρας, ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου Πέτρος Τατούλης,

ο Δήμαρχος Μεσολογγίου Πάνος Κατσούλης, ο τ. Υπουργός Χρήστος Βερελής και ο Γενικός Γραμματέας του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας Βίκτωρ Μελάς.Στην παρουσίαση του ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Απόστολος Κατσιφάρας, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι «ανάμεσα στις προσωπικότητες του αγώνα ξεχωρίζει η περίπτωση του Σπυρίδωνος Τρικούπη. Ο Τρικούπης γεννημένος στο Μεσολόγγι το 1788, αποκτά μια γερή παιδεία (μιλούσε Αγγλικά, Γαλλικά και Ιταλικά), διακόπτει όμως τις σπουδές του στο εξωτερικό και επιστρέφει στην Ελλάδα αμέσως μόλις ξεσπά η Επανάσταση. Από το 1824 εκλέγεται διαρκώς πληρεξούσιος Μεσολογγίου και, τόσο κατά τη διάρκεια του αγώνα, όσο και στις επόμενες δεκαετίες, αναδεικνύεται σε κεντρική πολιτική φυσιογνωμία του αγώνα. Υπηρετεί ως πρωθυπουργός στα χρόνια της αντιβασιλείας, αναλαμβάνει κατ’ επανάληψη υπουργός αλλά και πρέσβης της Ελλάδας στο Λονδίνο. Πεθαίνει στην Αθήνα το 1873 αφού προηγουμένως μας έχει παραδώσει την τετράτομη «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» που εκδόθηκε για πρώτη φορά στο Λονδίνο το 1857».

Και συνέχισε: «Το πρώτο στοιχείο που κάνει εντύπωση στους λόγους του Τρικούπη είναι ότι εκφωνούνται εν θερμώ. Ο Λόρδος Βύρωνας πεθαίνει στις 6 Απριλίου του 1824, με το παλαιό ημερολόγιο, και ο επικήδειος λόγος του Τρικούπη εκφωνείται την ίδια ημέρα στο Μεσολόγγι. Στις 24 Νοεμβρίου του 1826 ολοκληρώνεται ο θρίαμβος του Καραϊσκάκη στην Αράχοβα, την ίδια ημέρα εκφωνεί ο Τρικούπης στην Αίγινα τον πανηγυρικό λόγο του. Αυτό είναι το πρώτο χαρακτηριστικό των λόγων του Τρικούπη. O ομιλητής δεν έχει την άνεση του χρόνου για να αναζητήσει πληροφορίες, να ανατρέξει σε πηγές και να βάλει σε μια σειρά τις σκέψεις και τα αισθήματά του. Αυτό το αναφέρει και ίδιος ο Τρικούπης στον πρόλογο της πρώτης έκδοσης των λόγων του. «Τόσον καιρόν έβαλα να συνθέσω, όσος σχεδόν εχρειάζετο να τους εκφωνήσω», γράφει χαρακτηριστικά. Αν όμως παρατηρήσουμε πιο προσεκτικά τους λόγους του Τρικούπη θα διακρίνουμε μερικές σταθερές πλευρές της ρητορικής του τέχνης. Πρώτα απ’ όλα είναι φανερό ότι κατέχει μια ισχυρή θρησκευτική παιδεία. Σε όλες τους τις ομιλίες υπάρχουν θρησκευτικές παραπομπές και αναφορές και τούτο δεν είναι τυχαίο. Ο Τρικούπης θεωρεί ως βασικό στοιχείο του αγώνα, τον πόλεμο χριστιανών κατά ασεβών. Φροντίζει επομένως να ποικίλει με θρησκευτικά στοιχεία τους λόγους του προκειμένου να ενισχύσει αυτήν τη διάσταση.
Στη συνέχεια και ανεξάρτητα από το θέμα της ομιλίας του, προβάλει πάντα σταθερό το ίδιο μοτίβο. Όλα μα όλα, όσα συμβαίνουν και για τα οποία μιλάει έχουν και αποκτούν νόημα χάρις στον υπέρτατο σκοπό που υπηρετούν. Αυτός ο σκοπός είναι η απελευθέρωση της Ελλάδας και των Ελλήνων από τον οθωμανικό ζυγό. Αυτό είναι το νόημα των θυσιών, αυτό είναι το νόημα των θριάμβων.
Κι ακόμα, διακρίνουμε στους λόγους του τις επιρροές που έχει δεχθεί από την Αρχαία Ελλάδα. Κι αν θελήσουμε να τα συνθέσουμε όλα αυτά, βλέπουμε το ρήτορα Τρικούπη, μέσω των λόγων του, να προτείνει στον αγωνιζόμενο έθνος ένα ευρύτερο πλαίσιο αναφοράς που είναι η θρησκεία και η αρχαία ελληνική παράδοση. Κι αν σήμερα η σύζευξη ελληνισμού και ορθοδοξίας μοιάζει με κοινό τόπο, τότε ο πολιτικός, αγωνιστής και διανοούμενος Τρικούπης χάραζε το ευρύτερο πλαίσιο και πρόσφερε στους αγωνιζόμενους ένα γενικότερο νόημα για τον αγώνα τους.
Ταυτόχρονα ο Τρικούπης διατηρεί όλες τις αρετές του ικανού ρήτορα. Οι περιγραφές του είναι ζωηρές, ο λόγος του έχει δομή, ρυθμό και στόχο, κορυφώνει στα κατάλληλα σημεία και υποβάλει στους ακροατές του άλλοτε δέος και συγκίνηση κι άλλοτε πίστη στο σκοπό. Γι’ αυτό και δίκαια του δόθηκε ο τίτλος του ρήτορα του αγώνα».