Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε για τις αυτοδιοικητικές εκλογές

Στις κάλπες καλούνται την Κυριακή οι ψηφοφόροι για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, οι οποίες πέραν των δημάρχων και περιφερειαρχών αναμένεται να καθορίσουν και τις πολιτικές εξελίξεις δεδομένου του διλήμματος που θέτει ο πρωθυπουργός για ισχυρό μήνυμα σταθερότητας ή πρόωρες εκλογές. Πληροφορίες για την εκλογική διαδικασία, τη σταυροδοσία, τα ψηφοδέλτια στο αφιέρωμα του in.gr για τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές του 2010.

-Πότε και γιατί ψηφίζουμε;
Οι εκλογές για την ανάδειξη περιφερειαρχών, αντιπεριφερειαρχών, περιφερειακών συμβούλων, δημάρχων, δημοτικών συμβούλων, συμβούλων δημοτικής κοινότητας, συμβούλων τοπικής κοινότητας και εκπροσώπων της τοπικής κοινότητας θα διεξαχθούν την Κυριακή 7 Νοεμβρίου 2010.
Η ψηφοφορία θα ξεκινήσει στις 07:00 το πρωί και θα λήξει στις 19:00 το βράδυ της ίδιας ημέρας. Σε περίπτωση επανάληψης της ψηφοφορίας (εάν δηλαδή κανένας συνδυασµός δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία του συνολικού αριθµού των εγκύρων ψηφοδελτίων δηλ. 50%+1 ψήφο), αυτή θα διεξαχθεί την επόμενη Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2010, τις ίδιες ώρες.
Σε περίπτωση που η ψηφοφορία δεν διεξαχθεί για οποιοδήποτε λόγο σε κάποιο εκλογικό τμήμα θα γίνει την Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2010.
-Ποιους περιλαμβάνει το ψηφοδέλτιο;
Στους δήμους κάθε ψηφοδέλτιο δημοτικού συνδυασμού περιλαμβάνει τον υποψήφιο δήμαρχο και τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους.
Στους δήμους που αποτελούνται από δημοτικές ή τοπικές κοινότητες, συμπεριλαμβάνονται και οι υποψήφιοι σύμβουλοι δημοτικής ή τοπικής κοινότητας.
Στους δήμους που αποτελούνται από περισσότερες εκλογικές περιφέρειες περιλαμβάνονται οι υποψήφιοι δήμαρχοι, οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι, οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι λοιπών εκλογικών περιφερειών και οι υποψήφιοι σύμβουλοι δημοτικής ή τοπικής κοινότητας.
Στις περιφέρειες κάθε ψηφοδέλτιο περιλαμβάνει τον υποψήφιο περιφερειάρχη, τον υποψήφιο αντιπεριφερειάρχη και τους υποψήφιους περιφερειακούς συμβούλους.
-Πώς ψηφίζουμε;
Οι εκλογείς ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα επιδεικνύοντας την αστυνομική τους ταυτότητα ή το διαβατήριο. Το εκλογικό βιβλιάριο έχει καταργηθεί και κάθε εκλογέας έχει έναν ειδικό εκλογικό αριθμό, τον οποίο δεν χρειάζεται να θυμούνται, καθώς είναι καταγεγραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους.
Κατά την προσέλευση των εκλογέων στο εκλογικό τμήμα προηγείται η ψηφοφορία για την εκλογή των δημοτικών αρχών και ακολουθεί η ψηφοφορία για την εκλογή των περιφερειακών αρχών.
Ο εκλογέας θα λάβει δύο φακέλους, έναν για τις δημοτικές και έναν για τις περιφερειακές εκλογές, καθώς και τα αντίστοιχα ψηφοδέλτια. Τοποθετεί τα ψηφοδέλτια στους αντίστοιχους φακέλους και τα ρίχνει στις αντίστοιχες κάλπες.
-Πόσους «σταυρώνουμε»;
Ο εκλογέας εκφράζεται υπέρ των υποψηφίων με σταυρό προτίμησης. Ο σταυρός σημειώνεται με μολύβι ή με στυλό μαύρου ή μπλε μελανιού, δίπλα στο ονοματεπώνυμο κάθε υποψηφίου. Σταυρός προτίμησης που σημειώνεται με διαφορετικό τρόπο δεν λαμβάνεται υπόψη, ενώ εάν υπάρχουν περισσότεροι σταυροί από όσους ορίζονται δεν λαμβάνεται υπόψη κανένας σταυρός προτίμησης. Κατά την επαναληπτική ψηφοφορία δεν τίθεται σταυρός προτίμησης. Η ύπαρξη όμως σταυρού προτίμησης σε ψηφοδέλτιο δεν συνεπάγεται την ακυρότητα αυτού.
*Δημοτικές εκλογές
Στους δήμους που αποτελούν ενιαία εκλογική περιφέρεια (δηλ. σε όσους δεν επήλθε καμία μεταβολή με τις διατάξεις του «Καλλικράτη»), ανεξαρτήτως πληθυσμού, ο εκλογέας μπορεί να θέσει μέχρι τρεις σταυρούς προτίμησης σε υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους
Στους δήμους που αποτελούνται από περισσότερες εκλογικές περιφέρειες (δηλ. σε όσους συνενώθηκαν με το σχέδιο «Καλλικράτης»), έχουν κατοίκους άνω των 100.000 και διαιρούνται σε δημοτικές κοινότητες (πρώην δημοτικά διαμερίσματα), ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του σε έναν υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο όταν η εκλογική του περιφέρεια είναι μονοεδρική, διεδρική ή τριεδρική, σε έναv ή δύο ή τρεις υποψηφίους δημοτικούς συμβούλους όταν η εκλογική του περιφέρεια έχει περισσότερες από τρεις έδρες ή/και σε έναν υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο από όλες τις άλλες εκλογικές περιφέρειες του δήμου.
Επίσης, ο εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του σε έναν ή δύο υποψηφίους του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας και σε έναν υποψήφιο σύμβουλο ή εκπρόσωπο της τοπικής κοινότητας.
*Περιφερειακές εκλογές
Οι εκλογείς θα έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν μόνο συμβούλους, οι οποίοι θα είναι υποψήφιοι στην περιφερειακή ενότητα όπου είναι εγγεγραμμένοι. Ειδικότερα, θα μπορούν να βάζουν ένα σταυρό σε περιφερειακές ενότητες από τις οποίες εκλέγονται μέχρι τρεις περιφερειακοί σύμβουλοι, έως δύο σταυρούς σε ενότητες όπου εκλέγονται τέσσερις μέχρι επτά σύμβουλοι, έως τρεις σταυρούς σε ενότητες με οκτώ μέχρι δώδεκα συμβούλους και έως τέσσερις σταυρούς σε περιφερειακές ενότητες στις οποίες εκλέγονται περισσότεροι από δώδεκα περιφερειακοί σύμβουλοι. Επισημαίνεται ότι στον υποψήφιο Περιφερειάρχη ή Αντιπεριφερειάρχη δεν σημειώνεται σταυρός προτίμησης, εάν όμως τεθεί σταυρός, το ψηφοδέλτιο δεν ακυρώνεται για το λόγο αυτό.
-Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική;
Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική.
-Ποιοι «μπορούν» να μην ψηφίσουν;
Από την υποχρέωση της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος εξαιρούνται: Οι κάτοικοι του εξωτερικού, όσοι έχουν υπερβεί το 70ό έτος της ηλικίας τους, όσοι διαμένουν την ημέρα της ψηφοφορίας σε απόσταση μεγαλύτερη από 200 χιλιόμετρα από το εκλογικό τμήμα όπου ψηφίζουν, δημόσιοι πολιτικοί υπάλληλοι, στρατιωτικοί, υπάλληλοι ΝΠΔΔ, νοσηλευτικών ιδρυμάτων, οργανισμών και επιχειρήσεων κοινής ωφελείας κλπ. οι οποίοι καλύπτουν σοβαρή υπηρεσιακή ανάγκη και εκλογείς που δεν θα μπορούν να μεταβούν στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος για λόγους υγείας, οι ναυτικοί και οι κρατούμενοι.






-Ποιοι έχουν εκλογικό δικαίωμα;


Δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές έχουν όλοι οι Έλληνες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους, είναι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο Δήμου ή Κοινότητας των περιφερειακών ενοτήτων και δεν έχουν στερηθεί το εκλογικό δικαίωμα.






Δεν έχουν δικαίωμα ψήφου όσοι Έλληνες πολίτες έχουν στερηθεί το εκλογικό τους δικαίωμα, δηλαδή όσοι βρίσκονται σε πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση και όσοι στερήθηκαν το δικαίωμα αυτό λόγω αμετάκλητης ποινικής καταδίκης για κάποιο από τα εγκλήματα που περιέχονται στον Ποινικό και Στρατιωτικό Ποινικό Κώδικα και εφόσον η στέρηση αυτή υφίσταται κατά το χρόνο διεξαγωγής των εκλογών.






Δικαίωμα ψήφου έχουν μόνο για τις δημοτικές εκλογές οι κοινοτικοί εκλογείς, οι ομογενείς και οι υπήκοοι τρίτων χωρών.






-Τι ισχύει για τους κοινοτικούς εκλογείς, τους ομογενείς και τους υπηκόους τρίτων χωρών;


Δικαίωμα ψήφου μόνο για τις δημοτικές εκλογές έχουν:


-Οι πολίτες των 26 κρατών-μελών της ΕΕ, οι οποίοι δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια, αλλά κατοικούν στην Ελλάδα, έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του, είναι γραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του σημερινού Δήμου ή Κοινότητας που κατοικούν.






-Οι ομογενείς που δεν έχουν ελληνική ιθαγένεια, αλλά διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα ως αλλοδαποί και που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του σημερινού Δήμου ή Κοινότητας που κατοικούν.






-Οι νομίμως διαμένοντες υπήκοοι τρίτων χωρών, οι οποίοι δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια, αλλά διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα ως αλλοδαποί που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους και είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του σημερινού Δήμου ή Κοινότητας όπου κατοικούν.






Επιπλέον, οι πολίτες των κρατών μελών της ΕΕ μπορούν να υποβάλουν υποψηφιότητα για το αξίωμα του δημοτικού ή κοινοτικού συμβούλου, του συμβούλου δημοτικού διαμερίσματος και του τοπικού συμβούλου ή παρέδρου, εφόσον έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους, είναι γραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του δήμου ή της κοινότητας όπου κατοικούν και δεν έχουν εκπέσει του δικαιώματός τους να εκλεγούν σε αιρετό αξίωμα στη χώρα καταγωγής τους.






-Τι ισχύει για τους ετεροδημότες;


Στις εκλογές αυτές οι ετεροδημότες ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα μόνο στο Δήμο ή την Κοινότητα, στους εκλογικούς καταλόγους των οποίων είναι εγγεγραμμένοι και όχι στον τόπο διαμονής τους.






-Τι ισχύει για τους εργαζόμενους που θέλουν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα;


Ειδική άδεια για τη διευκόλυνση στην άσκηση του εκλογικού δικαιώματος χορηγείται από την υπηρεσία τους στους δικαστικούς λειτουργούς και υπαλλήλους, στους δημόσιους πολιτικούς υπαλλήλους, στους στρατιωτικούς που υπηρετούν με οποιαδήποτε ιδιότητα στις ένοπλες δυνάμεις, την ελληνική αστυνομία και το λιμενικό σώμα, καθώς και στους υπαλλήλους Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΝΠΔΔ, τραπεζών (του δημόσιου τομέα) και δημόσιων οργανισμών και επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, εφόσον την ημέρα της ψηφοφορίας δεν διαμένουν στο Δήμο ή στην Κοινότητα, όπου ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα. Ανάλογη άδεια είναι δυνατό να λάβει και το προσωπικό των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα. Οι εργαζόμενοι δικαιούνται άδεια μετ’ αποδοχών μίας έως τριών εργάσιμων ημερών, ανάλογα με την απόσταση που θα πρέπει να διανύσουν.


Τα ίδια ισχύουν και στην περίπτωση διενέργειας επαναληπτικής ψηφοφορίας την επόμενη Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2010.










-Ποιοι συμμετέχουν στις εφορευτικές επιτροπές;


Η ψηφοφορία διεξάγεται ενώπιον εφορευτικών επιτροπών. Η εφορευτική επιτροπή αποτελείται από τέσσερα τακτικά μέλη, τέσσερα αναπληρωματικά μέλη και τον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής ως πρόεδρο.






Τα μέλη κληρώνονται από τα Πρωτοδικεία σε δημόσια συνεδρίαση. Η κλήρωση γίνεται 15 ημέρες πριν από την ψηφοφορία, ανάμεσα στους εκλογείς του δήμου που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους του οικείου εκλογικού διαμερίσματος και φέρονται στους καταλόγους αυτούς ως κάτοικοι της περιοχής.






-Τι προβλέπεται για τη διευκόλυνση των ατόμων που χρίζουν βοήθειας;


Η εκλογική νομοθεσία παρέχει το δικαίωμα σε κάθε εκλογέα με σωματική αδυναμία να απευθύνεται στον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής ή σε μέλος της εφορευτικής επιτροπής, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να παράσχουν τη συνδρομή τους για την άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος.






Οι εκλογείς με ειδικές ανάγκες ψηφίζουν πάντα με απόλυτη προτεραιότητα. Ειδικά, για περιπτώσεις ατόμων με κινητικές αναπηρίες ο δικαστικός αντιπρόσωπος καλείται να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να διευκολύνει τους εν λόγω εκλογείς, ζητώντας βοήθεια από μέλη της εφορευτικής επιτροπής, ακόμη και από απλούς εκλογείς. Επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των δικαστικών αντιπροσώπων να βρουν κάθε δυνατή λύση, προκειμένου να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη άσκηση του εκλογικού δικαιώματος όλων των πολιτών.






Επίσης, εκλογείς οι οποίοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε παρατεταμένη αναμονή για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, όπως π.χ. κυοφορούσες γυναίκες, υπερήλικες, ασθενείς κ.λπ. έχουν ανάλογη προτεραιότητα με τα άτομα με ειδικές ανάγκες.






-Τι προβλέπεται για τις δαπάνες των υποψηφίων;


Ορίζεται ανώτατο όριο εκλογικών δαπανών των υποψηφίων και των υποψηφίων συνδυασμών. Το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο δαπανών καθορίζεται ανά υποψήφιο (περιφερειακό ή δημοτικό σύμβουλο) και ανάλογα με την εκλογική περιφέρεια στην οποία ανακηρύσσεται υποψήφιος.






Σε εκλογικές περιφέρειες με πληθυσμό έως 30.000 κατοίκους ορίζεται σε 1.500 ευρώ, έως 60.000 κατοίκους σε 2.000 ευρώ, έως 100.000 κατοίκους σε 2.500 ευρώ, έως 150.000 κατοίκους σε 3.000 ευρώ, έως 200.000 κατοίκους σε 3.500 ευρώ, σε εκλογικές ενότητες με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους και για κάθε 100.000 κατοίκους πάνω από τις 200.000, το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο των εκλογικών δαπανών για κάθε υποψήφιο αυξάνεται κατά 1.000 ευρώ.


Σε περίπτωση επαναληπτικών εκλογών, είτε δημοτικών, είτε περιφερειακών, το ανώτατο όριο δαπανών για τους δύο συνδυασμούς αυξάνεται κατά 10%.






Κική Μαργαρίτη


Newsroom ΔΟΛ